Đây là giai đoạn khởi đầu nhưng có vai trò quyết định đối với chất lượng và hiệu quả của toàn bộ quá trình thiết kế hệ thống cơ điện (M&E).
Mục tiêu của bước này là giúp đội ngũ kỹ sư hiểu rõ bản chất dự án, nhu cầu của chủ đầu tư và điều kiện thực tế của công trình, từ đó xây dựng phương án thiết kế phù hợp, tiết kiệm và khả thi nhất.
Đội ngũ kỹ sư cần trao đổi trực tiếp với chủ đầu tư để xác định rõ mục tiêu sử dụng công trình (nhà ở, văn phòng, trung tâm thương mại hay nhà máy sản xuất…), quy mô đầu tư, định hướng phát triển lâu dài cũng như yêu cầu về thẩm mỹ, hiệu suất và mức độ tự động hóa.
Ngoài ra, các yếu tố như tiêu chuẩn tiết kiệm năng lượng, khả năng mở rộng trong tương lai, yêu cầu về an toàn, phòng cháy chữa cháy và kế hoạch bảo trì định kỳ cũng cần được làm rõ ngay từ đầu. Đây là cơ sở giúp định hình triết lý thiết kế và lựa chọn công nghệ, thiết bị phù hợp với đặc thù dự án.
Sau khi thống nhất mục tiêu và yêu cầu, kỹ sư cơ điện cần thu thập bộ hồ sơ thiết kế kiến trúc và kết cấu bao gồm bản vẽ mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt, bản vẽ nội thất, bản vẽ kết cấu dầm, sàn, cột.
Việc nắm rõ không gian, vị trí tường ngăn, trần, sàn và trục kỹ thuật giúp đảm bảo quá trình bố trí hệ thống điện, nước, điều hòa, thông gió và phòng cháy chữa cháy không chồng chéo, tránh tình trạng xung đột thiết kế giữa các bộ môn.
.jpg)
Khi có sự thay đổi trong hồ sơ kiến trúc, kỹ sư M&E cần phối hợp cập nhật kịp thời để đảm bảo tính đồng bộ và chính xác của hồ sơ thiết kế tổng thể.
Tiến độ là yếu tố then chốt quyết định sự ăn khớp giữa thiết kế và thi công. Đội ngũ M&E cần phối hợp với các bộ phận kiến trúc, kết cấu, nội thất và quản lý dự án để xác định mốc thời gian cụ thể cho từng giai đoạn: từ lập thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công đến bàn giao hồ sơ.
Bên cạnh đó, việc cập nhật tiến độ tổng thể giúp chủ động trong việc điều phối nhân sự, lựa chọn nhà cung cấp vật tư, thiết bị và kiểm soát chi phí thiết kế. Nhờ vậy, hệ thống cơ điện được triển khai đúng kế hoạch, hạn chế tối đa rủi ro và sai sót trong quá trình thi công thực tế.
Khảo sát hiện trạng là bước nền tảng quan trọng, quyết định đến độ chính xác, an toàn và tính khả thi của toàn bộ hệ thống cơ điện. Đây không chỉ là công tác đo đạc thông thường mà còn là quá trình thu thập dữ liệu thực tế, đánh giá tổng thể các yếu tố kỹ thuật, môi trường và vận hành của công trình.
.jpg)
Việc khảo sát kỹ lưỡng giúp đội ngũ thiết kế đề xuất được phương án tối ưu, hạn chế rủi ro và giảm thiểu sai sót trong thi công.
Trước hết, nhóm kỹ sư cần tiến hành đo đạc và đánh giá toàn diện khu đất hoặc công trình hiện có. Các hạng mục cần kiểm tra bao gồm cao độ nền, độ phẳng bề mặt, khả năng chịu tải của kết cấu, tình trạng vật liệu xây dựng, độ ẩm và khả năng thoát nước.
Với những công trình có tầng hầm hoặc hệ thống kỹ thuật ngầm, việc xác định mực nước ngầm, độ nén đất và điều kiện địa chất là yếu tố bắt buộc nhằm đảm bảo an toàn cho các hạng mục nối đất, hệ thống cấp điện và thoát nước kỹ thuật.
Đối với dự án cải tạo hoặc mở rộng, kỹ sư cần kiểm tra chi tiết các hệ thống cơ điện đang tồn tại, bao gồm điện chiếu sáng, điện động lực, cấp thoát nước, điều hòa không khí, PCCC, mạng viễn thông...
Việc đánh giá này giúp xác định phần hạ tầng nào còn đủ điều kiện vận hành để tái sử dụng, đồng thời nhận diện các khu vực xuống cấp, quá tải hoặc không còn phù hợp với công năng mới.
Từ đó, nhóm thiết kế có thể đề xuất phương án nâng cấp hoặc thay thế tối ưu, vừa đảm bảo an toàn vừa tiết kiệm chi phí đầu tư.
Sau khi thu thập dữ liệu thực tế, bước tiếp theo là tính toán nhu cầu sử dụng năng lượng của công trình. Các thông số cần xác định gồm tổng phụ tải điện, nhu cầu cấp nước – thoát nước, công suất điều hòa, hệ thống thông gió và chiếu sáng.
Mỗi khu vực trong công trình (văn phòng, khu kỹ thuật, sảnh, khu dịch vụ…) có đặc điểm sử dụng khác nhau, do đó cần được phân tích riêng biệt để đảm bảo lựa chọn thiết bị và công suất phù hợp.
Kết quả khảo sát và tính toán này sẽ là cơ sở để lập phương án thiết kế chi tiết, đảm bảo công trình vận hành ổn định, tiết kiệm năng lượng và đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành.
Đây là một trong những bước nền tảng quan trọng trong quá trình thiết kế hệ thống cơ điện (MEP), giúp đảm bảo tính hợp pháp, an toàn và khả năng vận hành bền vững của công trình.
Mọi phương án thiết kế, dù sáng tạo đến đâu, đều phải dựa trên cơ sở tiêu chuẩn và quy chuẩn được công nhận, nhằm tránh rủi ro về kỹ thuật và pháp lý trong quá trình thi công cũng như khai thác vận hành.
Việc nghiên cứu tiêu chuẩn kỹ thuật giúp đội ngũ thiết kế đảm bảo rằng toàn bộ hệ thống cơ điện được xây dựng đúng quy cách, an toàn và hiệu quả.
.jpg)
Bên cạnh việc tuân thủ Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) về điện, điều hòa – thông gió, cấp thoát nước và phòng cháy chữa cháy, các đơn vị thiết kế thường kết hợp tham khảo thêm các tiêu chuẩn quốc tế như:
IEC (International Electrotechnical Commission): Quy định về thiết kế, lắp đặt, thử nghiệm hệ thống điện, thiết bị bảo vệ, chống sét và nối đất.
ASHRAE (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers): Cung cấp tiêu chuẩn về hiệu suất năng lượng, điều hòa không khí, thông gió và chất lượng môi trường trong nhà.
NFPA (National Fire Protection Association): Đưa ra các quy định chi tiết về phòng cháy chữa cháy, thiết kế hệ thống báo cháy, cấp nước chữa cháy và an toàn thoát hiểm.
Việc áp dụng đồng thời các tiêu chuẩn quốc tế và trong nước không chỉ nâng cao chất lượng thiết kế mà còn giúp dự án đạt chứng chỉ kỹ thuật quốc tế (LEED, EDGE hoặc LOTUS) nếu có yêu cầu.
Song song với tiêu chuẩn kỹ thuật, các quy định pháp lý trong lĩnh vực xây dựng – cơ điện cũng đóng vai trò định hướng và kiểm soát chất lượng thiết kế. Nhóm thiết kế cần thường xuyên cập nhật các nghị định, thông tư, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) mới nhất liên quan đến:
An toàn điện và sử dụng năng lượng hiệu quả (theo Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả).
Phòng cháy, chữa cháy theo quy định của Bộ Công an và các tiêu chuẩn PCCC quốc gia.
Quy định về môi trường và xả thải, đặc biệt với các công trình công nghiệp hoặc khu phức hợp có quy mô lớn.
Mọi hồ sơ thiết kế, khi hoàn thiện, đều cần đảm bảo đủ điều kiện để được cơ quan quản lý chuyên ngành thẩm duyệt (điện lực, PCCC, môi trường).
Ngoài các tiêu chuẩn chung, mỗi địa phương hoặc khu công nghiệp có thể ban hành các quy định riêng về đấu nối hạ tầng kỹ thuật như: hệ thống điện trung – hạ thế, thoát nước mưa, thoát nước thải, cấp nước sinh hoạt hoặc viễn thông.
.png)
Việc nắm rõ các yêu cầu này ngay từ giai đoạn thiết kế ban đầu sẽ giúp tránh phát sinh chi phí điều chỉnh và đảm bảo tiến độ dự án.
Tóm lại, việc nghiên cứu đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định pháp lý và yêu cầu địa phương không chỉ đảm bảo tính tuân thủ của hồ sơ thiết kế, mà còn góp phần nâng cao chất lượng, độ tin cậy và giá trị sử dụng lâu dài của công trình.
Khi đã hoàn tất việc thu thập dữ liệu, khảo sát thực tế và nghiên cứu tiêu chuẩn kỹ thuật, đội ngũ kỹ sư Nasaco tiến hành công tác chuẩn bị chuyên môn để xây dựng phương án thiết kế chi tiết. Đây là bước then chốt, đảm bảo hệ thống cơ điện vận hành ổn định, hiệu quả và bền bỉ lâu dài cho mọi công trình.
Trên cơ sở khảo sát và yêu cầu của chủ đầu tư, đội ngũ Nasaco thực hiện tính toán chi tiết phụ tải điện cho từng khu vực, cân bằng giữa nhu cầu sử dụng và khả năng vận hành của hệ thống.
Đồng thời, kỹ sư Nasaco xác định tiết diện dây dẫn, thiết bị bảo vệ (aptomat, MCCB) và bố trí hệ thống chiếu sáng, ổ cắm, điều hòa, thiết bị cơ khí tối ưu. Việc phân chia phụ tải hợp lý giúp Nasaco đảm bảo hệ thống vận hành ổn định, hạn chế quá tải và sự cố kỹ thuật.
.jpg)
Dựa trên dữ liệu thu thập được và kết quả tính toán, Nasaco so sánh các phương án thiết kế về kỹ thuật, chi phí, khả năng vận hành và bảo trì.
Phương án tối ưu được lựa chọn phải đáp ứng tiêu chuẩn an toàn, tiết kiệm năng lượng, dễ bảo trì và đồng bộ với các bộ môn khác trong dự án. Nhờ kinh nghiệm thực hiện hàng trăm dự án cao cấp, Nasaco luôn đưa ra giải pháp phù hợp và hiệu quả nhất cho chủ đầu tư.
Đội ngũ kỹ sư Nasaco lập bản vẽ sơ bộ tổng thể, mô tả hệ thống điện, cấp thoát nước, điều hòa, thông gió, PCCC và các thiết bị cơ điện khác.
Đồng thời, kèm theo bản thuyết minh chi tiết để chủ đầu tư xem xét, góp ý và duyệt phương án. Nhờ quy trình này, Nasaco đảm bảo mọi chi tiết thiết kế được thống nhất, tránh sai sót và xung đột giữa các bộ môn.
Việc chuẩn bị chu đáo trước giai đoạn thiết kế mang lại nhiều lợi ích:
Giảm thiểu sai sót kỹ thuật, đảm bảo sự đồng bộ giữa các bộ môn xây dựng, kiến trúc và cơ điện.
Rút ngắn thời gian triển khai nhờ Nasaco có phương án thiết kế rõ ràng, đồng bộ và khả thi.
Đảm bảo vận hành ổn định, tiết kiệm năng lượng và tối ưu chi phí đầu tư cho dự án.
Với kinh nghiệm dày dặn và đội ngũ kỹ sư chuyên môn cao, Nasaco luôn tuân thủ quy trình chuẩn mực này trong mọi dự án, mang đến giải pháp cơ điện tối ưu, đồng bộ và bền vững, nâng cao chất lượng và giá trị tổng thể cho từng công trình.
Nếu bạn muốn dự án cơ điện vận hành hiệu quả và an toàn, Nasaco là đối tác tin cậy để đồng hành từ giai đoạn thiết kế đến thi công hoàn thiện.
--------------------------------------------------
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ NASACO
