M&E là viết tắt của Mechanical & Electrical, hay còn được hiểu theo tiếng Việt là cơ khí và điện – ngành kỹ sư cơ điện.
Tại Việt Nam, thiết kế M&E thường được biết đến như công việc của các kỹ sư tham gia thiết kế, thi công và tư vấn cho nhà ở, chung cư cao tầng, khu phức hợp và nhiều loại công trình khác. Thực tế, M&E là một lĩnh vực rất rộng, bao gồm nhiều hạng mục kỹ thuật chuyên sâu.
Để trở thành một kỹ sư M&E giỏi, ngoài kiến thức lý thuyết vững vàng, bạn cần tích lũy kinh nghiệm thực tế, học hỏi kỹ thuật thi công từ đội ngũ công nhân lành nghề và rèn luyện kỹ năng quản lý, điều phối công việc từ cấp trên.
Hệ thống M&E trong một công trình thông thường bao gồm bốn hạng mục chính:
Hệ thống thông gió và điều hòa không khí (HVAC – Heating, Ventilation, Air Conditioning)
Hệ thống cấp thoát nước và thiết bị vệ sinh (P&S – Plumbing & Sanitary)
Hệ thống điện (Electrical)
Hệ thống báo cháy và chữa cháy (Fire Alarm & Fire Fighting)
Trong các hạng mục này, phần điện thường chiếm từ 40 – 60% khối lượng công việc M&E, và đối với một số dự án đặc thù, tỷ lệ này có thể lên tới 70 – 80%. Phần điện lại được chia nhỏ thành nhiều nhóm công việc chuyên môn khác nhau, tùy theo quy mô và tính chất của từng dự án.
Hệ thống cấp nguồn chính (Main Power Supply): Bao gồm tủ trung thế, đường dây trung thế, máy biến áp 24kV/0.4kV và các tủ đóng cắt chính (MSB – Main Switch Board). Một số công trình có sử dụng thêm hệ thống tự động điều chỉnh điện áp (AVR – Automatic Voltage Regulator).
Hệ thống tủ điện phân phối (Submain Power Supply): Phân phối điện cho các hạng mục như động lực, sản xuất, chiếu sáng và ổ cắm.
Hệ thống chiếu sáng sinh hoạt (Lighting): Cung cấp ánh sáng cho khu vực làm việc, sinh hoạt và các không gian chức năng trong công trình.
Hệ thống ổ cắm (Socket Outlet): Phục vụ nhu cầu cấp điện cho thiết bị dân dụng, thương mại và công nghiệp.
Hệ thống chiếu sáng sự cố (Emergency Lighting): Bao gồm đèn exit và đèn emergency nhằm đảm bảo an toàn khi xảy ra sự cố hoặc mất điện.
Hệ thống tiếp địa (Earthing System/Grounding System): Đảm bảo an toàn điện, phòng ngừa sự cố rò điện và bảo vệ thiết bị trong quá trình vận hành.
Hệ thống chống sét (Lightning Protection System): Gồm các kim thu sét và cọc tiếp địa, hoạt động độc lập với hệ thống tiếp địa kỹ thuật để bảo vệ công trình khỏi hiện tượng sét đánh trực tiếp.
.png)
Hệ thống mạng LAN và Internet (Data Network System): Cung cấp hạ tầng kết nối mạng cho toàn bộ công trình, đảm bảo truyền dữ liệu ổn định và an toàn.
Hệ thống điện thoại (Telephone System): Phục vụ liên lạc nội bộ và kết nối ra bên ngoài, hỗ trợ vận hành thông suốt.
Hệ thống an ninh giám sát (Security & Surveillance System): Bao gồm camera, thiết bị giám sát và hệ thống lưu trữ dữ liệu nhằm đảm bảo an ninh cho công trình.
Hệ thống âm thanh thông báo (Public Address – PA System): Dùng để phát thông báo công cộng, cảnh báo khẩn cấp và truyền tải thông tin nội bộ.
Trong lĩnh vực thiết kế M&E, nền tảng kiến thức lý thuyết cần được củng cố bằng việc am hiểu các hệ tiêu chuẩn khác nhau như tiêu chuẩn châu Âu, Mỹ, Úc và Việt Nam.
Mỗi doanh nghiệp thiết kế áp dụng một bộ tiêu chuẩn riêng, vì vậy kỹ sư cần chủ động nghiên cứu và cập nhật để đảm bảo bản vẽ luôn đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.
Bên cạnh đó, kinh nghiệm thực tế đóng vai trò then chốt. Một khoảng thời gian từ vài tháng đến một năm làm việc tại công trường sẽ giúp kỹ sư hiểu rõ quy trình thi công, cách thức vận hành thiết bị và những vấn đề thường gặp, từ đó tạo ra các bản vẽ khả thi, mang tính ứng dụng cao.
Một kỹ sư M&E chuyên nghiệp cũng cần có kiến thức tổng quan về các bộ môn liên quan như HVAC, cấp thoát nước và PCCC. Sự hiểu biết này giúp hạn chế xung đột thiết kế, đảm bảo sự đồng bộ giữa các hệ thống trong công trình. Khả năng đọc và phân tích bản vẽ là kỹ năng không thể thiếu.
Việc quan sát, đánh giá và học hỏi từ bản vẽ của những kỹ sư giàu kinh nghiệm giúp hoàn thiện tư duy thiết kế một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Đặc thù của M&E đòi hỏi tính kỷ luật và sự tỉ mỉ cao, bởi đây là lĩnh vực ít không gian sáng tạo nhưng yêu cầu độ chính xác tuyệt đối. Làm việc có nguyên tắc, tuân thủ quy chuẩn và giữ vững tiến độ là yếu tố quyết định chất lượng mỗi bộ hồ sơ thiết kế.
Đồng thời, kỹ năng phối hợp nhóm cũng rất quan trọng, bởi mọi dự án M&E đều cần sự cộng tác chặt chẽ giữa nhiều bộ phận, nhiều chuyên ngành.
Trong quá trình đó, kỹ sư không chỉ phát triển chuyên môn mà còn hoàn thiện các kỹ năng mềm như giao tiếp, quản lý thời gian và xử lý tình huống những năng lực cần thiết cho sự phát triển lâu dài trong nghề.
Nasaco tiếp tục khẳng định vị thế của một nhà thầu cơ điện M&E uy tín nhờ đội ngũ kỹ sư được đào tạo bài bản, giàu kinh nghiệm và luôn tuân thủ những tiêu chuẩn khắt khe nhất của ngành.
Với định hướng phát triển bền vững và sự cam kết trong từng dự án, Nasaco không chỉ mang đến các giải pháp cơ điện chất lượng mà còn tạo dựng sự tin cậy lâu dài cho khách hàng và đối tác.
Đây chính là nền tảng giúp Nasaco trở thành lựa chọn hàng đầu của các công trình dân dụng, thương mại và công nghiệp trên toàn quốc.
--------------------------------------------------
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ NASACO
